یادداشت اختصاصی سیدرضی عمادی، کارشناس مسائل غرب آسیا؛
پیامدهای تصویب بند جنجالی اصلاحات قضایی برای صهیونیست‌ها
پس از تصویب بند جنجالی طرح اصلاحات قضایی، صحنه داخلی اراضی اشغالی شاهد تظاهرات مردمی، تصمیم مخالفان برای جلوگیری از اجرایی شدن طرح و همچنین افزایش اعتصاب‌ها ازجمله در بخش نظامی بود. به نظر می‌آید نتانیاهو که در روزهای اخیر با مشکلات قلبی نیز مواجه شده است، در روزهای آینده شاهد گسترش تظاهرات مردمی و حتی افزایش درگیری میان پلیس و معترضان باشد.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ مجلس رژیم صهیونیستی (کنست) بند جنجالی طرح اصلاح قضایی با عنوان «لغو برهان معقولیت» را بدون حضور نمایندگان مخالف تصویب کرد. طرح اصلاح قضایی به نوعی مهم‌ترین رخدادی است که صحنه سیاسی فلسطین اشغالی را تحت تأثیر قرار داد. این طرح به وسیله کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در همان نخستین ماه به قدرت رسیدن مجدد وی ارائه شد.
یکی از بندهای مهم و اصلی طرح، حذف «معقولیت نداشتن» است. اصل معقولیت نداشتن به دیوان عالی رژیم صهیونیستی این امکان را می‌داد تصمیمات دیگر قوه‌ها را در صورتی که آن را غیر معقول بداند، ملغی کند؛ اما با تصویب این طرح قوه قضائیه دیگر امکان لغو تصمیمات دیگر قوه‌ها را نخواهد داشت. با تصویب این طرح، نتانیاهو و متحدانش از اختیارات کنترل نشده‌ای برخوردار خواهند شد و تصمیمات آنها به وسیله هیچکس حتی دادگاه عالی قابل لغو نخواهد بود که سال‌ها نقش نظارتی و بازدارنده بر تصمیمات غیرمنطقی کابینه را حفظ کرده بود.
این باور میان معترضان شکل گرفته است نتانیاهو رژیم صهیونیستی را قربانی منافع شخصی خود می‌کند
علاوه بر این، در بخش دیگری از طرح اصلاح قضایی، کابینه برای انتخاب قضات اختیارات زیادی خواهد داشت. با توجه به پرونده‌های قضایی که نتانیاهو و برخی وزیران کابینه اش دارند و همچنین با توجه به روند حذف رقبا از قدرت به وسیله نتانیاهو در سال‌های اخیر، مخالفان بر این باور هستند حذف اصل معقولیت نداشتن از سویی راهی برای فرار نتانیاهو و متحدانش از پرونده های قضایی است و از سوی دیگر به تقویت دیکتاتوری شخصی نتانیاهو در صحنه سیاسی رژیم صهیونیستی منجر خواهد شد.
این باور میان معترضان شکل گرفته است نتانیاهو رژیم صهیونیستی را قربانی منافع شخصی خود می‌کند. بر همین اساس، معترضان در بیش از 30 هفته متوالی تظاهرات بی‌سابقه‌ای که حتی برخی زمان‌ها به حدود 700 هزار نفر نیز رسید، علیه این طرح برگزار کردند. با وجود این، کابینه نتانیاهو ادعا می کند اصلاحات برای ایجاد توازن مجدد میان قدرت‌های مجلس و نهادهای قضایی ضروری است.
گرچه نتانیاهو در مارس گذشته پس از شدت گرفتن تظاهرات مردمی، طرح اصلاح قضایی را پس گرفت، اما در ماه جولای دوباره آن را به جریان انداخت و به تازگی یکی از مهم‌ترین بندهای آن یعنی الغای « معقولیت نداشتن» را تصویب کرد.
پیامدهای تصویب بند جنجالی طرح اصلاح قضایی
تصویب بند الغای « معقولیت نداشتن» در مجلس رژیم صهیونیستی پیامدهای مهمی در صحنه سیاسی و امنیتی این رژیم خواهد داشت که برخی از آنها عبارتند از:
- تقویت فضای دوقطبی در صحنه داخلی در اراضی اشغالی
یکی از پیامدهای مهم تصویب بند جنجالی طرح اصلاح قضایی، اثبات دوقطبی شدن فضای سیاسی و نیز تقویت فضای دوقطبی است. در جلسه مجلس رژیم صهیونیستی 64 عضو ائتلاف حاکم به مصوبه رأی مثبت دادند و نمایندگان مخالف نیز جلسه را تحریم کردند. مجلس رژیم صهیونیستی در مدت جلسه طولانی خود با اعتراض و فریادهای نمایندگان موافق و مخالف بر سر این پیش نویس، به تشنج کشیده شد. این وضعیت گویای این است اعتراضات 28 هفته گذشته تأثیری بر رویکرد و موضع آنها نداشته است. از سوی دیگر، حتی یک نماینده مخالف نیز به مصوبه مذکور رأی نداد و مخالفان اعلام کردند در اعتراض به این قانون درخواستی برای دیوان عالی ارسال خواهند کرد. این وضعیت، بیانگر شکاف گسترده و دوقطبی شدن صحنه سیاسی فلسطین اشغالی است که با تعامل نداشتن کابینه نتانیاهو شرایط حتی وخیم‌تر خواهد شد. - تضعیف دستگاه قضایی رژیم صهیونیستی و تقویت دیکتاتوری نتانیاهو
یکی از پیامدهای مهم و ملموس این طرح، تضعیف دستگاه قضایی رژیم صهیونیستی خواهد بود. این طرح به قوه مجریه اختیارات گسترده‌ای برای نادیده گرفتن دستگاه قضا و حتی انتصابات در این دستگاه می‌دهد. منتقدان نتانیاهو بر این باور هستند وی در سال‌های 2009 تا 2021 میلادی که قدرت را در اختیار داشت، عملاً همه رقبای چپ و راست خود را حذف کرد و نوعی دیکتاتوری شخصی در رژیم صهیونیستی شکل داده است. تنها دستگاه قضا بود که مقابل اقدامات نتانیاهو استقلال خود را حفظ کرد، اما اکنون همین دستگاه نیز به شدت تضعیف شده است و شاهد مداخله کابینه در امور قضایی خواهد بود. عملاً شخصی‌سازی قدرت در اراضی اشغالی با محوریت بنیامین نتانیاهو پیگیری خواهد شد. - تقویت اعتصاب‌ها و اعتراضات در صحنه داخلی اراضی اشغالی
یکی دیگر از پیامدهای ملموس تصویب بند «حذف اصل معقولیت»، تقویت اعتصاب‌ها و اعتراضات در صحنه داخلی اراضی اشغالی و به ویژه میان نظامیان خواهد بود. پس از تصویب این طرح، هزاران نفر در مناطق مختلف فلسطین اشغالی ازجمله تل آویو تظاهرات کردند و پلیس نیز برخورد خشنی با معترضان داشت. علاوه بر این، ۱۵۰ شرکت و شبکه تجاری بزرگ رژیم صهیونیستی در کنار سایر بخش‌های اقتصادی اعتصاب خود به لایحه جنجال برانگیز تغییرات قضایی کابینه نتانیاهو را آغاز کردند.
شرکت‌های بخش فناوری برتر (های تک)، بانک‌ها و دیگر بخش‌های مهم اقتصادی به این اعتصاب‌ها پیوستند. همچنین رسانه‌های صهیونیستی گزارش کردند، یک هزار و 140 خلبان و نظامی ذخیره نیروی هوایی فعالیت خود را از روز جمعه در اعتراض به تغییرات قضایی به حالت تعلیق در آوردند. منابع عبری این اقدام را «زلزله در ساختار نیروی هوایی ارتش» تعبیر کردند و به سران رژیم درباره خطر وقوع جنگ داخلی هشدار دادند.یکی از پیامدهای مهم تصویب بند جنجالی طرح اصلاح قضایی، اثبات دوقطبی شدن فضای سیاسی و نیز تقویت فضای دوقطبی است
گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد، شرایط امنیتی در این رژیم خطرناک‌ترین اوضاع از ده‌ها سال قبل تاکنون به شمار می‌رود. روزنامه هاآرتص با انتشار گزارشی، پیوستن خلبانان نیروی هوایی ارتش این رژیم به اعتراضات را حساس‌ترین نقطه ضعف نتانیاهو و مقدمه کودتا علیه وی توصیف کرد. عامی ایالون، رئیس اسبق سازمان اطلاعات و امنیت داخلی این رژیم موسوم به «شاباک» نیز درباره شکاف ایجاد شده در جامعه صهیونیستی در سایه پافشاری نتانیاهو بر طرح موسوم به اصلاحات قضایی هشدار داد و گفت: شکاف در رژیم صهیونیستی عمیق‌تر از همیشه است و کودتا علیه نظام، ارتش را نابود خواهد کرد. - تأثیرات در صحنه سیاست خارجی
یکی دیگر از پیامدهای پافشاری بر طرح اصلاح قضایی، تأثیراتی است که در صحنه سیاست خارجی رژیم صهیونیستی خواهد داشت. با توجه به اینکه پافشاری بر این طرح سبب بروز فضای دوقطبی و تظاهرات گسترده مردمی در فلسطین اشغالی شد، سیاست خارجی نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. از سویی نتانیاهو موفق نشد طرح عادی‌سازی روابط با عربستان را در هفت ماه گذشته پیش ببرد و حتی در این مدت یک سفر به کشورهایی نظیر بحرین و امارات که عادی‌سازی را انجام دادند، نداشت.
از سوی دیگر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا که در این مدت نتانیاهو را به کاخ سفید دعوت نکرده است، در دیدار هفته گذشته با اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی از پافشاری کابینه نتانیاهو در زمینه طرح اصلاحات قضایی انتقاد کرد. متحدان نتانیاهو در کابینه نیز شمشیر را از رو بسته اند و ایتمار بن گویر، وزیر امنیت داخلی نتانیاهو به صراحت به مقام‌های دولت بایدن هشدار داد، بهتر است از توطئه‌گری علیه راست افراطی رژیم صهیونیستی دست بکشند و بدانند این رژیم یک ستاره دیگر روی پرچم آمریکا نیست.
بهره سخن
نتانیاهو که در ماه مارس با افزایش تظاهرات مردمی، طرح اصلاحات قضایی را پس گرفته بود، ماه جولای بار دیگر این طرح را در صحن مجلس ارائه کرد و یکی از بخش‌های این طرح یعنی حذف «اصل معقولیت نداشتن» در مجلس رژیم صهیونیستی تصویب شد. این طرح بدون حضور حتی یک مخالف و با رأی حامیان نتانیاهو تصویب شد.
پس از تصویب این طرح، صحنه داخلی اراضی اشغالی شاهد تظاهرات مردمی، تصمیم مخالفان برای جلوگیری از اجرایی کردن طرح و همچنین افزایش اعتصاب‌ها ازجمله در بخش نظامی بود. به نظر می‌آید نتانیاهو که در روزهای اخیر با مشکلات قلبی نیز مواجه شده است، در روزهای آینده شاهد گسترش تظاهرات مردمی و حتی افزایش درگیری میان پلیس و معترضان باشد. حتی بروز درگیری‌های داخلی نیز دور از انتظار نخواهد بود؛ موضوعی که برخی مقام های سابق و کنونی رژیم صهیونیستی درباره آن هشدار داده اند.